A Vitamini Nedir
Sağlık
A vitamini; hücre bölünmesi, duyma, bağışıklık sistemi, görme ve üreme için çok önemli bir besindir. A vitamini bağışıklık sistemi için çok önemli bir vitamindir. Yağ ile kolaylıkla çözünen vitaminlerden biri olan A vitamini retinol diye de isimlendirilmektedir. Bu vitaminler 2 çeşittir:
- Premade: Et, balık ve tavuk gibi kümes hayvanlarından elde edilen gıdalarda bulunur
- Provitamin: Meyve ve diğer bitkilerde bulunur, fakat vücudumuz Provitamin türünde A vitamini her zaman kullanmaz sadece çok fazla ihtiyaç olduğu zamanlarda kullanır.
A vitamini ne işe yarar?
- Bedenimizi enfeksiyondan koruyan T hücrelerini çoğalmasını sağlar, T hücreleri ise bağışıklık sistemini güçlendiren en faydalı hücredir, bu bağlamda eğer bağışıklık sisteminiz zayıf ise A Vitamini tüketmeniz doğru olacaktır.
- Bağışıklık sistemi nin güçlenmesiyle beraber; Bağırsak, akciğer, mesene ve cilt in korunmasını sağlar
- Hamile kadınlara faydalı olduğu gibi henüz rahimde büyümekte olan çocukların gelişmesini sağlar
- Erkek ve kadınların üreme yeteneğini geliştirir.
- Genel manada gözümüzün tüm özelliklerinin korunmasını sağlayan çok önemli bir besindir. Kornea ve konjonktiva nın korunmasını sağlayan A vitamini gece olduğunda daha iyi görmemizi sağlar.
A Vitamini Eksikliği Nedir?
Yukarıda A vitamini ne işe yarar? adlı başlıkta ifade ettiğim gibi bu vitaminin eksikliği: tıkır tıkır işleyen ve dönen çarka çomak sokmaya benzer. Eksikliği kısa zaman içinde belli olur ve sağlığımızı kötü etkiler.
- Enfeksiyonlar engellenemez ve bağışıklık sistemi çalışmaz
- Bağırsak, akciğer, mesene ve cilt gibi organlar ve dokular kısa zamanda çöker
- A vitaminin eksikliği: Hamile kadınları olumsuz anlamda etkilediği gibi rahimde bulunan çocuğunda gelişimini olumsuz anlamda etkiler
- Göz sağlığının anahtar faktörlerinden biri olan: A vitamini eksiği olan insanlar değişik göz sorunları yaşar bu doğrultuda; gözünüz iyi görmüyorsa kesinlikle A vitamini eksiğiniz var demektir.
A vitamini vücudun birçok temel işlevinin anahtarı olduğundan, bu besinin yetersiz alımının çeşitli etkileri olabilir. Eksikliğinde en çok görünen etkisi kişinin özellikle geceleri zayıf görmesidir. Yetersiz çalışan bir tiroid bezi kontrolsüzlüğü ve ciltte de ciddi değişiklikler de meydana gelebilir.
A vitamini eksikliği de bağışıklık sistemini etkileyebilir. Yapılan araştırmalara göre özellikle çocuklarda A vitamini eksikliğinin virüsler gibi dış istilacılara karşı daha yüksek bir duyarlılıkla ilişkili olduğuna dikkat çekiyor. Aslında kısmen bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü dünyanın birçok yerinde A vitamini eksikliğini önemli bir halk sağlığı sorunu olarak belirlemiştir.
A vitamini kaynağı
A vitamininin bitki kaynaklarını tespit etmek için renklerine bakmamız genellikle yeterli olabilmektedir. Çünkü içlerindeki beta-karoten gibi karotenoidler onlara kendilerine özgü sarı ve turuncu tonlarını verir.
Eğer ki A vitamini eksikliği sonucunda oluşan bazı rahatsızlığımız var ise ve A vitamini açısında zengin besinler ile beslenmeyi amaçlıyor isek sebze yada meyvelerin renklerine bakarak A vitamini almamıza besinlerle eksiklikten doğan bazı işlevsel bozuklukları hafifletmek istiyorsak kolaylıkla A vitaminini içeren besinlerin tespitinde karar verebiliriz. Pek çok seçenekten bazıları tatlı patates, havuç, kavun ve mangodur.
Yapraklı yeşil sebzeler – brokoli, lahana, ıspanak ve kara lahanayı düşünün – bu karotenoidleri de içerir. Bununla birlikte, bu bitkilere yeşil rengini veren büyük miktarda klorofil, bu karotenoidlerin gözle görülür şekilde parlamasını engeller.
A Vitamini Nelerde Var?
- Morina balığı karaciğer yağı
- Tereyağı
- Tam Yağlı Süt
- Yumurta sarısı
- Balkabağı
- Tatlı patates
- Lahana
- Havuç
- Ispanak
- Kuru kayısı
- Brokoli
- Kırmızı biber
- Yeşil bezelye
- Fesleğen
- Mango
- Domates
- Kavun
- Vitamin ile zengin hale getirilmiş besinler
- Yulaf ezmesi
A Vitamini Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
- Saç ve ciltte oluşan kuruluk
- Akne ve diğer cilt sorunları
- Gözümüzün beyaz kısmında lekelerin oluşması
- Gece körlüğü yada gece çok kötü görmek
- Körlüğe kadar giden oldukça ciddi görme sorunları veya Kseroftalmi
- Genel manada göz bozuklukları
- Cinsel hislerde zayıflama ve bu zayıflamanın beraberinde getirdiği üremeyle alakalı sorunlar
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması ve sık görülen hastalıklar
- Kemik yada eklem ağrıları
A Vitamini Sorunu
Hayvansal kaynaklardan aldığımız retinol maddesi takviyelerden aldığınızda çok fazla A vitamini içerir. Vitamin içeren bitki bazlı gıdaları aşırı yeme konusunda endişelenmenize gerek yok çünkü vücut yediğiniz karotenoidlerden ne kadar retinol ürettiğini düzenleyebilir.
A vitamini eksikliği Sağlık için bir tehdit
Özellikle yetişkinler için günde 900 mikrogram RAE (Retinol Aktif Eşdeğeri), bu temel besinin yeterli seviyelerini desteklemek için sağlıklı bir seviyedir.
Aşırı retinol, 3.000 mcg veya daha fazlası yüksek doz olarak kabul edilir (yani, tolere edilebilir üst alım). Bu seviyenin ötesinde, özellikle hamileyseniz, fetüsün normal gelişimi hakkında endişe verici kişinin sağlığı için tehlikeli olabilir.
