Latin Amerika’da Korona Etkisi
Latin Amerika ülkeleri korona salgını öncesi belirli bir büyüme sağlasalar da genel olarak Asya pazarı ile rekabette zorlanmaktaydılar. Üstelik kuraklık ve politik istikrar sağlanamaması sebebiyle yaşanan mülteci krizleri de vardı. Tüm bu şartların altında Latin Amerika’daki zorluklar tüm siyasi iklimi değiştirecek duruma geldi.
Latin Amerika Sosyalist Oluyor
Korona salgını en çok Peru seçimlerini etkiledi diyebiliriz. Sol görüşlü lider Pedro Castillo başkan seçildi. Lenin ve Castro gibi liderlere hayranlık duyan Castillo pek çokları tarafından radikal olarak tanımlanıyor.
Meksika, popülist solcu Lopez Obrador’u salgın öncesi seçmişti. Yakın zamana kadar dünya kamuoyunda bu lidere yönelik ağır eleştiriler yoktu. Ancak son dönemde eski kamulaştırma politikalarını desteklemesi sebebiyle endişeler başladı.
Brezilya, Bolsonaro öncesi art arda solcu hükümetler tarafından yönetilmişti. Yolsuzluk iddiaları olmadan durumu değiştirmek de zordu. Skandalın en zayıf ayağı ise ülkenin eski lideri Lula’nın olaylara katılımıydı. Neticede onunla ilgili karar taraflı olduğu gerekçesiyle yakın zamanda bozuldu. Lula da Silva solcu olmasına rağmen radikal ya da popülist olarak adlandırılmamıştı.
Daha ziyade pragmatist bir lider olarak biliniyordu. Ama davaların ülke genelindeki kutuplaştırmayı arttırması sebebiyle siyasetinde değişiklikler olur mu bilmiyoruz. Bolsonaro ve Lula arasında kıyasıya bir rekabet var.
Ekonomik büyüme söz konusu olduğunda Latin ülkelerinin çok da başarısız olduğunu söyleyemeyiz. Belirli oranda bir sabit büyümeleri var. Ancak Çin pazarı ile rekabette zorlanıyorlar. Peru ekonomik olarak en iyi göstergelere sahip olan ülkelerden biriydi. Ancak bu bile hükümetin değişmesine engel olamadı.
Solun yükselişi ekonomik durgunluğa bir çare bulabilecek mi sorusunun da cevabı net değil. Nihayetinde sol hükümetlerde ekonomi konusunda bir başarı gösteremediler.
Amerika Birleşik Devletleri’nin Latin Ülkelerle Olan İlişkileri Hakkında Bilgi :
Latin ülkelerinde serbest piyasanın en büyük destekçisi Amerika Birleşik Devletleri’ydi. Ancak komünizm tehdidinin sona ermesinden sonra bu destek için neden kalmadı. Dahası Amerikan şirketleri yatırımlarını çoğunlukla Asya’ya kaydırdılar.
Bolivya’daki darbenin de başarısız olması Amerikan’ın eskisi kadar karalı olmadığını gösteriyor. ABD artık Latin ülkeleri konusunda risk almak istemiyor. Dijital çağda darbe gibi olaylar ülkenin uluslararası saygınlığına büyük zarar verebilir.
Son yıllarda Amerika Birleşik Devletlerinin Latin ülkelerini önemsiz görmesi sonucunda Çin’nin Latin Ülkelerine destek verdiğini gözlemliyorum. Çin Amerika Birleşik Devletlerinin dışlaması sonucu fakirleşen Latin ülkeleri ile her anlamda bağlantı kurarak o bölgede hakimiyetini göstermek istiyor.
Çin ve Latin ülkeleri ilişkisini başka bir makalede detaylı olarak anlatacağım.
Latin Amerika Ülkelerinin Başkanları Kimler
Latin Amerika ülkeleri’nin başkanları, farklı siyasi partilerden ve ideolojilerden gelen liderlerdir. Latin Amerika’da 33 bağımsız devlet bulunmaktadır. Bu devletlerin başkanları şunlardır:
- Arjantin: Alberto Fernández
- Bolivya: Juan Evo Morales Ayma
- Brezilya: Jair Bolsonaro
- Şili: Sebastián Piñera
- Kolombiya: Iván Duque
- Kosta Rika: Carlos Alvarado
- Küba: Miguel Díaz-Canel
- Dominik Cumhuriyeti: Luis Abinader
- Ekvador: Guillermo Lasso
- El Salvador: Nayib Bukele
- Fransız Guyanası: Rodolphe Alexandre (Fransa’nın bir bölgesi)
- Guatemala: Alejandro Giammattei
- Guyana: Irfaan Ali
- Haiti: Ariel Henry (geçici başbakan)
- Honduras: Juan Orlando Hernández
- Jamaika: Andrew Holness
- Meksika: Andrés Manuel López Obrador
- Nikaragua: Daniel Ortega
- Panama: Laurentino Cortizo
- Paraguay: Mario Abdo Benítez
- Peru: Pedro Castillo
- Surinam: Chan Santokhi
- Uruguay: Luis Lacalle Pou
- Venezuela: Nicolás Maduro
Bu listede yer almayan Latin Amerika ülkeleri, anayasal monarşi ile yönetilen Karayip adalarıdır. Bu ülkelerin devlet başkanları, Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth’tir.
Mafya Latin Amerika Seçimlerine Müdahale Ediyor mu?
Latin Amerika başkanlık seçimlerinde mafya etkilimi birçok ülkede farklı şekillerde görülebilir. Örneğin, Meksika’da uyuşturucu kartelleri ve yolsuzlukla mücadele eden başkan adayları tehdit edilirken, Brezilya’da eski devlet başkanı Lula da Silva yargılanarak seçimlere katılması engellenmiştir. Latin Amerika ülkelerinde başkanlık sistemleri ve demokrasi ilişkisi karmaşıktır ve siyasal krizlere yol açabilir
Mafya Hangi Latin Amerika Ülkesinde Güçlü?
Latin Amerika’nın farklı ülkelerde farklı türde mafya örgütleri var ve bunların gücü değişkenlik gösterir. Ancak genel olarak, uyuşturucu ticareti, insan kaçakçılığı, silah kaçakçılığı ve yolsuzluk gibi suç faaliyetleri Latin Amerika’da yaygındır. Bazı ülkelerde mafya örgütleri devletle işbirliği yaparken, bazılarında devlete karşı savaşır. Bazı ülkelerde mafya örgütleri arasında rekabet ve çatışma vardır. Bazı ülkelerde ise mafya örgütleri uluslararası bağlantılara sahiptir.
Latin Amerika’da mafya güçlü olan bazı ülkeler şunlardır:
- Meksika: Uyuşturucu kartelleri devletle ve birbirleriyle savaşırken, yüz binlerce insan hayatını kaybetmiştir2. Meksika kartelleri ABD, Kolombiya ve diğer ülkelerle bağlantılıdır.
- Kolombiya: Uyuşturucu kartelleri devletle ve solcu gerilla gruplarıyla savaşmıştır. Uyuşturucu baronu Pablo Escobar dünyanın en zengin ve en güçlü suçlularından biriydi. Kolombiya kartelleri Meksika, ABD ve diğer ülkelerle bağlantılıdır.
- Brezilya: Favelalarda faaliyet gösteren çeteler halkı ve polisi tehdit ediyor. Uyuşturucu ticareti, adam kaçırma, silah kaçakçılığı ve yolsuzluk yaygındır. Brezilya çeteleri Paraguay, Bolivya ve diğer ülkelerle bağlantılıdır.
